☀.ಭಾರತದ ಬಂದರುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು: (Ports in India and their Salient Features)

☀.ಭಾರತದ ಬಂದರುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು:
(Ports in India and their Salient Features)

♦. ಭಾರತದ ಭೂಗೋಳ

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━


●.ಬಂದರು ಎಂದರೇನು?

—ಹಡಗುಗಳು, ದೋಣಿಗಳು, ಮತ್ತು ಸರಕು ದೋಣಿಗಳು ಬಿರುಗಾಳಿಯ ಹವೆಯಿಂದ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯುವ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಂದರುಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಥವಾ ಕೃತಕವಾಗಿರಬಹುದು.


●.ಕೃತಕ ಬಂದರುಗಳು ಎಂದರೇನು ?

—ಕೃತಕ ಬಂದರುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳಾಗಿ ಬಳಕೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಕೃತಕ ಬಂದರು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಅಲೆತಡೆಗಳನ್ನು ಕಡಲಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಜೆಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.


●.ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂದರುಗಳು ಎಂದರೇನು ?

 —ಭಾರತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂದರು ಭೂರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹದ ಭಾಗವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಲಂಗರುದಾಣದ ಸೌಲಭ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಅನೇಕ ಬಂದರುಗಳನ್ನು ಅಳಿವೆಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.


✧.ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳು ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಭಾರತದ ಬಂದರುಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಂತರ ಬಂದರುಗಳೆಂದು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ.

✧.ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 190 ಬಂದರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, 12 ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಂತರ ಬಂದರುಗಳಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ.


★.ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ 12 ಬಂದರುಗಳು:


★.ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ..

1.ಕಲ್ಕತ್ತಾ ಬಂದರು •—————• ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ (ಹಲ್ದಿಯಾ ಸೇರಿದಂತೆ)

2.ಪಾರಾದೀಪ ಬಂದರು •—————• ಒರಿಸ್ಸಾ.

3.ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಬಂದರು •—————• ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ

4.ಚೆನ್ನೈ ಬಂದರು •—————• ತಮಿಳುನಾಡು

5.ಎನ್ನೋರ್ ಬಂದರು •—————• ತಮಿಳುನಾಡು

6.ಟುಟಿಕೋರಿನ್ ಬಂದರು •—————• ತಮಿಳುನಾಡು


★.ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ...

7.ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಬಂದರು •—————• ಕೇರಳ

8.ನವ ಮಂಗಳೂರು ಬಂದರು •—————• ಕರ್ನಾಟಕ

9.ಮರ್ಮಗೋವ ಬಂದರು •—————• ಗೋವಾ

10.ಜವಾಹರ ಲಾಲ ನೆಹರು ಬಂದರು •—————• ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ

11.ಮುಂಬಯಿ ಬಂದರು •—————• ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ

12.ಕಾಂಡ್ಲಾ ಬಂದರು •—————• ಗುಜರಾತ್


★.ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು: (Salient Features)

●. ಕೋಲ್ಕತಾ ಬಂದರು (ಹಲ್ದಿಯಾ ಸೇರಿದಂತೆ) (Kolkata Port (including Haldia)):
—ಕೋಲ್ಕತಾದ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ 128 ಕಿ.ಮೀ, ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಹೂಗ್ಲಿ ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿದೆ.
*ಇದು ಒಂದು ನದಿ ತೀರದ ಬಂದರಾಗಿದೆ.
•.ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಬಂದರನ್ನು ಭಾರತದ ಚಹದ ಬಂದರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

●.ಹಾಲ್ಡಿಯಾ ಬಂದರು (Haldia) :
—ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಬಂದರಿನ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಕೃತಕ ಬಂದರಾಗಿದೆ.
ಕೋಲ್ಕತಾ ಬಂದರಿನ ವಿಪರೀತ ಹೂಳು ತುಂಬುವಿಕೆಯಿಂದಾಗುತ್ತಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಹಡಗುಗಳು ಪ್ರವೇಶ ತಡೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಈ ಹಲ್ದಿಯಾ ಬಂದರನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು.

●.ಪಾರದೀಪ್ ಬಂದರು (Paradip Port):
— ಒರಿಸ್ಸಾದ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿದೆ.
ಭಾರತವು ಇಲ್ಲಿಂದ ಜಪಾನ್ ಗೆ ಕಚ್ಚಾ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

●.ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಬಂದರು (Vishakhapatnam Port):
— ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಬಂದರಾಗಿದ್ದು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ.
 ಇದು ಭಿಲಾಯಿ ಮತ್ತು ರೂರ್ಕೆಲಾ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

●.ಚೆನೈ ಬಂದರು (Chennai Port):
— ಹಳೆಯ ಕೃತಕ ಬಂದರು.
ಈ ಬಂದರು ದಟ್ಟಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಮುಂಬೈ ನಂತರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

●.ಎನ್ನೋರ್ ಬಂದರು (Ennore Port):
— ಇದನ್ನು 2001ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
 ಇದು ಖಾಸಗಿ (ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್) ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮೊದಲ ಬಂದರಾಗಿದೆ.
ಉಷ್ಣ ಸ್ಥಾವರಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ತಮಿಳುನಾಡು ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಮಂಡಳಿ ಪವರ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಗೆ ಪೂರೈಸಲು ಈ ಬಂದರನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯಿಂದ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಆಧುನೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

●.ಟುಟಿಕೊರಿನ್ ಬಂದರು (Tuticorin Port):
— ಇದು ಪಾಂಡ್ಯ ರಾಜರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು.
ಇದು ಕೃತಕ ಆಳವಾದ ಸಮುದ್ರದ ಬಂದರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

●.ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಬಂದರು (Cochin Port):
— ಇದು ಕೇರಳ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತಮವಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂದರು.
ಚಹಾ, ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ಮೆಣಸು ಪದಾರ್ಥಗಳ ರಫ್ತು ಹಾಗು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ರಸ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಆಮದನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ.

●.ನವ ಮಂಗಳೂರು ಬಂದರು (New Mangalore Port):
— ಇದನ್ನು 'ಕರ್ನಾಟಕದ ದ್ವಾರ' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಕುದುರೆಮುಖದಲ್ಲಿ ತೆಗೆಯುವ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರಿನ ರಫ್ತು ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ.

●.ಮರ್ಮಗೋವಾ ಬಂದರು (Marmugao Port) :
— ಮರ್ಮಗೋವಾ ಬಂದರು ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯದ ಝವಾರಿ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ.
ಇದು ನೌಕಾ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರಿನ ರಫ್ತಿಗೆ ಹೆಸರಾದ ಬಂದರಾಗಿದೆ.

●.ಮುಂಬೈ ಬಂದರು (Mumbai Port):
— ಇದು ಒಂದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂದರು.
ಭಾರತದ ಹೊಸ ಅತಿ ಜನನಿಬಿಡ ಬಂದರಾಗಿದೆ.

●.ನವಸೇವಾ ಬಂದರು (Nhava Sheva) :
— ಇದನ್ನು ಮುಂಬೈ ಬಂದರು ಬಳಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಮುಂಬಯಿ ಬಂದರಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನವಶೇವಾ ಬಂದರನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.

●. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಬಂದರು (Jawaharlal Nehru Port):
— ವಿಶ್ವದ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಬಂದರುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 5 ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ

●.ಕಾಂಡ್ಲಾ ಬಂದರು (Kandla Port) :
— ಇದನ್ನು ಕರಾಚಿ ಬಂದರಿನ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
ಇದು ಒಂದು ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದ ಬಂದರಾಗಿದ್ದು, ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ವಲಯವಾಗಿದೆ.
 ಇದು ಕಛ್ ಖಾರಿಯ ರಣ್ ಪ್ರದೇಶದ ಶಿರೋಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.